The Woman Who Thought She Was a Planet

Save the date! Tweede editie van Border Buda: 20-22 Juni 2025

Over

I wish that those who take me for granite
would once in a while treat me like mud.
Ursula K. Le Guin

The Woman Who Thought She Was a Planet is het laatste hoofdstuk van Border Buda, een driejarig cultureel project dat zich afspeelt in Buda, een industrieel gebied waar de Noordrand van Brussel uitmondt in Vilvoorde en Machelen in Vlaanderen.

Als een uitgestrekt landschap van afgesloten fabriekshallen, grootschalige infrastructuren en verwilderde tussenruimtes, waar het Brusselse kanaal en de Zenne zich een weg door banen en het massieve viaduct van Vilvoorde boven uittorent, lijkt Buda een bevreemdende plek — leeg en onwelkom.

Maar is Buda echt zo onherbergzaam en leeg als het zich voordoet? Zorgvuldig verborgen achter de fabrieksgevels bruist de buurt van leven: garages, traiteurs, trouwzalen, werkplaatsen, opslagruimtes, beveiligingsbedrijven, verhuisfirma’s, slachthuizen, opnamestudio’s, loodgieters, koeriers of geïmproviseerde woningen. Als backoffice van Brussel levert Buda alle diensten die de stad nodig heeft, en biedt het onderdak aan wat — en wie — er geen plaats meer vindt.

Hoe effectief Buda’s camouflage ook mag zijn voor sommige vormen van gebruik, het maakt de buurt ook een doelwit voor vastgoedontwikkeling en speculatie. De grote voorraad van land en ruimte, de nabijheid van de stad en de belangrijkste transportassen, en meer algemeen, de negatieve beeldvorming over deze zogezegd lege, overgebleven stadsdelen, zetten zowel publieke als private actoren aan tot ‘ontwikkeling’ en ‘optimalisatie’.

Maar wat als het braakland — de friche, de urban jungle, the wild beyond¹ — eigenlijk het ideaal is dat we nastreven? Het niemandsland dat iedereens land is, vol met geesten uit het verleden, het heden en de toekomst? Al dat gepraat over inclusieve steden, ruimten voor gemengd gebruik, circulaire economie, groene landschappen “waar de natuurlijk nog écht wild mag zijn”: wat als dit vlak voor onze neus ligt maar we het simpelweg niet kunnen zien? Wat als de toekomst van Buda er eigenlijk al is?

In The Woman Who Thought She Was a Planet speculeren kunstenaars, architecten, schrijvers, onderzoekers en radiomakers over mogelijke toekomstscenario’s voor Buda via de vele geesten die er wonen. In hun aanwezigheid experimenteren ze met alternatieve manieren om Buda te bekijken, te waarderen en te bewonen, om diens nood aan ‘ontwikkeling’ kritisch te bevragen en er nieuwe verbeeldingen, modellen en vormen voor te bedenken. Samen stellen ze zich de vraag: voor wie ontwikkelen we onze steden, en waarom?

Land en landeigendom fungeert als een cruciaal vehikel bij de groeiende vermarkting van onze steden en landschappen, maar dit blijft vaak buiten zicht. Ook in Buda worden stukken land aangekocht als stille handelswaar voor speculatie. Land dat stilletjes ligt te wachten tot vastgoedontwikkeling de grondprijzen de hoogte in jaagt. Ook openbare gronden bieden een potentieel canvas voor winstgerichte vastgoedprojecten, aangezien overheden vaak private investeerders nodig hebben om hun gronden te ‘ontwikkelen’ of zelf hun modellen en denkwijzen overnemen.

The Woman Who Thought She Was a Planet grijpt dit aan om een ander begrip van land te verbeelden en in te oefenen, voorbij eigendom. Een begrip dat affectief en relationeel is, uitgaat van de verschillende soorten lichamen die het vasthoudt, ondersteunt en grond onder de voeten geeft, en een samenzijn impliceert.

Buda is gebouwd op een moeras. Een instabiel, nat en vloeibaar moeras dat grootschalige fabrieken, bruggen en infrastructuren proberen in te dammen, te stabiliseren en droog te leggen. Maar het moeras heeft zo zijn kuren. Scheuren in de grond verraden de nauwe aanwezigheid van het water eronder — wellicht Buda’s grootste geest. Een geest die springlevend is. Het is een landschap dat ook een lichaam is. Het is een vrouw en ze denkt dat ze een planeet is².

The Woman Who Thought She Was a Planet is Agency & Wim Cuyvers & Raphael Pirenne & guests, Nick Aikens, Kübra Avci, Beverly Buchanan, Elia Castino, Lara Claes, Sarah Demoen, Lucile Desamory, Carola Caggiano & Transport, Delphine Dutoit, José De Jong, Alejandro Rivas Cottle & Ermias Kifleyesus, Radio Fantôme & The Kitchen & RITCS & Radio Haren & guests, Fairuz Ghamman & Mourad Ben Amor, Raphael Grisey & Bouba Touré, Ola Hassanain, Tomoko Hojo, Liesbeth Henderickx, Katja Mater, Jota Mombaça, Laura Muyldermans & Bart Decroos & guests, Tijana Petrović, Bosse Provoost & Ezra Veldhuis, Anouk Roosen, Els Silvrants-Barclay, Vandana Singh, Sarah Smolders, Nadia Verbeeck en meer.

Credits

The Woman Who Thought She Was a Planet is een organisatie van Border Buda, een driejarig project van de steden Vilvoorde, Machelen en Brussel.

Border Buda werd bedacht door coördinator Sarah Demoen.

Een werkgroep van lokale beleidsmakers en vertegenwoordigers van lokale culturele verenigingen volgt het project op. Lara Claes is de productiemedewerker van Border Buda.

Koi Persyn en Anna Laganoska cureerden de eerste tentoonstelling in het driejarige traject, met opdrachten om een werk in de publieke ruimte te maken aan Katja Mater, Evita Vasiljeva, Haseeb Ahmed, Ilke Gers, Nico Neefs & Colas Fiszman, Amel Omar, Elias Cafmeyer, Ignace Wouters, Marine Kaiser, Pieter Chanterie, Nel Maertens, Zinaïda Tchelidze. Dit vond plaats naast onderzoek naar het erfgoed van Buda onder begeleiding van de onderzoeksgroep Het Be(h)lang van Buda. Dit leidde tot een audiowandeling gemaakt door Lionel Galand, een evenement om lokale verhalen te verzamelen en een reeks audio-opnames door Rina Govers.

Els Silvrants-Barclay is de hoofdcurator van The Woman Who Thought She Was a Planet, het laatste hoofdstuk van Border Buda, samen met Nick Aikens, en bijgestaan door Anouk Roosen en Tijana Petrović.

Border Buda wordt gefinancierd door een meerjarige bovenlokale subsidie van de Vlaamse Overheid en de stadsbesturen van Vilvoorde, Machelen en Brussel die het initiatief namen, met bijkomende steun van lokale partners Firma, Buda Bxl en GC De Linde, alsook steun van Kanal Centre Pompidou, RITCS, POM, Provincie Vlaams-Brabant, VGC en de verschillende individuen die het project dragen en ondersteunen.

^[1] Jack Halberstam, introduction to Fred Moten & Stefano Harney, The Undercommons (2013)

^[2] The Woman Who Thought She Was a Planet is also the title of a short story by Vandana Singh (2008)