2024 Editie

snelheid is gelijk aan afstand over tijd

Bij aankomst in Buda – of het nu gaat om een eenmalig bezoek of wekelijkse routine – valt meteen de aanwezigheid van verschillende vervoersassen in het gebied op. Treinsporen en waterwegen, viaducten en tunnels, paden en straten, fietssnelwegen en luchtverkeer, elk gekenmerkt door hun eigen snelheid. Het netwerk van voortdurende beweging speelt zich af tegen de achtergrond van een landschap dat een relatieve rust heeft behouden, gevormd door de overblijfselen van de industriële ontwikkeling. Leegstaande gebouwen en woekerend onkruid bezetten het gebied, een blinde vlek voor velen, als het enige publiek voor de dissonante polyfonie.

In de natuurkunde wordt snelheid gedefinieerd als de mate waarin een object afstand aflegt in een bepaalde tijdspanne. Deze drie parameters – snelheid, afstand en tijd – als elementen die de ervaring in een gegeven ruimte bepalen, zijn de artistieke uitgangspunten voor de presentatie en creatie van nieuwe, in opdracht gemaakte kunstwerken in de openbare ruimte van Buda. De formule weerspiegelt ook de methodologische benadering van de kunstenaars. Wat gebeurt er als de snelheidsparameter wordt gewijzigd en hoe beïnvloedt deze aanpassing de verhouding tussen afstand en tijd? Hoe beïnvloedt de variatie in tijd het resultaat, wanneer geïsoleerd en herschikt binnen de vergelijking? Border Buda biedt ruimte en tijd als essentiële factoren voor de ontwikkeling van artistieke projecten in de openbare ruimte, waarbij de afstand die overwonnen moet worden om het gebied rond Buda te bereiken een integraal aspect van elk project wordt. De artistieke processen benutten het potentieel van snelheid door de stedelijke haast te vertragen en nieuwe ontmoetingen te stimuleren.

tijd is gelijk aan afstand over snelheid

De groepstentoonstelling die de eerste fase van het driejarige project Border Buda afrondt, bestaat uit tijdelijke en permanente installaties van dertien lokale en internationale artistieke praktijken. Deze kunstwerken zijn ontwikkeld op een site-sensitieve manier, geïnformeerd door en reflecterend op de historische, sociaal-culturele en ecologische kenmerken van het gebied. De zeven tijdelijke kunstwerken, die gelijktijdig op 26 april worden ingehuldigd, maar verschillende temporaliteiten van aanwezigheid en permanentie hebben, zijn gemaakt door Amel Omar, Elias Cafmeyer, Ignace Wouters, Marine Kaiser, Pieter Chanterie, Nel Maertens en Zinaïda Tchelidze. Deze groep kunstenaars werd samengesteld via een open call en focust op een langdurig en onderzoeksgericht residentietraject. In deze periode bezochten ze gedurende zeven maanden om de twee weken Buda om samen het gebied te verkennen en experten ter plaatse te ontmoeten. De zes permanente kunstwerken, gemaakt door Evita Vasiļjeva, Haseeb Ahmed, Ilke Gers, Jean Katambayi Mukendi, Katja Mater, Nico Neefs & Colas Fiszman ontvouwen zich op verschillende tijdlijnen. Terwijl de inauguratie van Landmarks van Ilke Gers in oktober 2023 de publieke start van het project markeerde, worden de werken van Evita Vasiļjeva, Haseeb Ahmed, Katja Mater, Nico Neefs & Colas Fiszman samen met hun tijdelijke tegenhangers in april 2024 ingehuldigd, gevolgd door de kunstopdracht van Jean Katambayi Mukendi, die volgend jaar gerealiseerd zal worden ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de Budabrug.

Een belangrijk traject binnen Border Buda richt haar blik op de geschiedenis. Het Be(h)lang van Buda, het socio-cultureel erfgoedluik van het project, verzamelt kennis over de historiek van het Budagebied, in nauwe samenwerking met de erfgoedliefhebbers van de heemkundekringen uit Vilvoorde, Machelen, Neder-Over-Heembeek en Haren. Naast het fungeren als voedingsbodem voor artistiek en curatorieel onderzoek in het creatieproces van de tentoonstelling in de publieke ruimte, zullen de verhalen die via Het Be(h)lang van Buda verzameld worden, gedeeld worden via gesprekken, audiofragmenten en rondleidingen op 27 en 28 april.

afstand is gelijk aan snelheid maal tijd

Border Buda is een initiatief dat drie steden en gemeenten verenigt – Vilvoorde, Machelen en Brussel – waarvan de grenzen dwars door Buda lopen. Bovendien wordt het gebied doorkruist door de administratieve en taalkundige scheiding tussen Vlaanderen en Brussel. Hoewel ze integraal deel uitmaken van de identiteit van Buda, lossen de grenzen ter plaatse op. Er blijven slechts subtiele hints over die verwijzen naar de geografische aanduiding van een bepaalde locatie, zoals de kleur van wegmarkeringen of de visuele stijl van straatnaamborden. De periferie, in al zijn complexiteit, lijkt vaak verder en meer rigide dan ze in werkelijkheid is. Border Buda wil deze relatieve afstand overbruggen en de aandacht van de omwonenden en de bredere (inter)nationale gemeenschap vestigen op Buda door middel van een reeks artistieke initiatieven.

Het project hanteert de notie van verandering, in plaats van permanentie, als kader voor het conceptualiseren van de realiteit, waardoor het gebied van Buda wordt gezien als voortdurend onderhevig aan verandering. In deze transitie zien we de levensvormen die ontstaan als blauwdruk voor het leven in een stedelijke omgeving, maar ook als gids voor de toekomst.

Curatoren Anna Laganovska en Koi Persyn

Koi Persyn (°1996, BE) is een curator en schrijver, gevestigd in Brussel. Hij behaalde een master in Fine Arts (2019), gevolgd door een postgraduaat in Curatorial Studies (2020) aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent. Tijdens zijn opleiding richtte Persyn een residentieprogramma op in Het Paviljoen in Gent. Hij nam deel aan het uitwisselingsprogramma van BIDAI in Kanazawa (JP, 2017) en werd geselecteerd voor het Young Curators Program (2019) als mediator voor het Belgisch Paviljoen op de Biënnale van Venetië. Samen met Laila Melchior won Persyn de Lichen Curatorial Prize 2021 en voerden ze hun tentoonstellingsvoorstel uit bij Jester (fka CIAP) in Genk (2022). Persyn is co-curator van Publiek Park, een groepstentoonstelling, publiek programma en publicatie in het Citadelpark, Gent (2021) en Harmoniepark, Albertpark & Provincietuin, Antwerpen (2023). Persyn was curator bij Komplot in Brussel, en projectcoördinator van Off the Grid, het residentie- en presentatieplatform van Cas-co in Leuven (2024). Momenteel is hij artistiek leider van Jester.

Anna Laganovska (1996, LV) is een onafhankelijke curator en schrijver, gevestigd in Antwerpen. Ze studeerde kunstgeschiedenis en -theorie aan de Kunstacademie van Letland, Riga en culturele studies aan de KU Leuven. In 2022 voltooide ze het postgraduaat Curatorial Studies aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent. Anna Laganovska werkte als curatorial assistant bij Frans Masereel Centrum. Haar recente curatoriële projecten omvatten Flowers at Room Temperature, de centrale tentoonstelling van Antwerp Art Weekend in De Studio, Antwerpen (2023), Bodies of Work in Kunsthal Extra City, Antwerpen (2022) en Publiek Park in Citadelpark, Gent (2021) en in Harmoniepark, Albertpark & Provincietuin, Antwerpen (2023).