Amel Omar

Amel Omar – Wishing u well, 2024

• Emmanuellaan – Nieuwbrugstraat, Machelen

Waterbronnen zijn historisch de essentiële ondersteuning van alle vormen van leven en dragen traditioneel een sacrale betekenis uit. Een wens doen door offers (zoals munten of andere dierbare voorwerpen) in een put te werpen, is een gedeeld gebruik van verschillende Europese culturen, met wortels die teruggaan tot in de middeleeuwen. Het gespiegelde oppervlak en de oneindige diepte evoceren een verbinding tussen de aarde en de lucht, terwijl het gebaar van een wens doen bij een put zowel persoonlijke als collectieve dromen en aspiraties voor de toekomst belichaamt. In dit licht kan een put als object tijd en ruimte overstijgen en kan de bron symbolisch verbinden met het verleden, heden en de toekomst van een bepaalde plek.

Gelegen op het terrein van Machelen, tussen twee spoorlijnen, bootst het kunstwerk van Amel Omar een historische constructie van een stenen waterput na. Hoewel het gebied van Buda rijk is aan natuurlijke waterbronnen en -lopen, zijn sinds de tweede helft van de 19e eeuw veel toegangspunten tot water verdwenen door de implementatie van moderne watersystemen en toenemende verstedelijking. Met het werk Wishing u well vestigt de kunstenaar de aandacht op de waterput als een vergeten, echter significant, onderdeel van onze leefomgeving. Bovendien heeft de kunstenaar op de locatie verkeersspiegels geplaatst. Gewoonlijk worden deze spiegels strategisch in het straatbeeld ingezet om blinde vlekken of dode hoeken zichtbaar te maken voor bestuurders, waardoor ze veiliger kunnen navigeren bij kruispunten of smalle doorgangen. Deze verkeersspiegels fungeren als openbaring van de wegomgeving en onthullen zo verborgen elementen, vergelijkbaar met de manier waarop de put de aandacht vestigt op andere vergeten waterputten in stedelijke landschappen. Zowel de verkeersspiegels als de waterput stimuleren reflectie, wat resulteert in een verandering van perspectief, een grotere aandacht voor de omgeving en een aanmoediging tot contemplatie over onze relatie met het milieu en het verstrijken van de tijd.

Het kunstwerk staat op de kruising van twee doodlopende straten, recht tegenover een bord dat een wens uitdraagt voor een goede dag, gemonteerd op de muur van de voormalige Renault-fabriek aan de overkant van de spoorweg. De locatie wordt voornamelijk gebruikt door werknemers, vrachtwagenchauffeurs of rijstudenten. Soms wordt het per vergissing aangezien voor een stortplaats. Over het algemeen wordt deze plek gezien als functioneel in plaats van esthetisch. Door een kunstwerk op deze locatie te plaatsen, wil Amel Omar bezoekers aanmoedigen om het met een frisse blik te bekijken – niet alleen als een doorgang, maar als een rustige omgeving waar de geluiden van vogels zich vermengen met voorbijrijdende treinen en het zachte geruis van de wind door de bewegende struiken. Zo wordt de ruimte getransformeerd tot een grens tussen het alledaagse en het magische.

Over

Amel Omar’s (1995, NL) praktijk bestaat uit het uitoefenen van performatieve interacties met alledaagse (architecturale) objecten, de camera en de gebruiker. Dit resulteert onder andere in videowerk, in-situ installaties, performances en sculpturen. Het is de toevallige architectuur, de architectuur van restanten en overlappingen die de tussenruimte wordt, die haar intrigeert en waar ze met haar werk naar op zoek gaat. Het is de architectuur die geen bezoek verwacht en die zich onaangekondigd voor kan doen. Er wordt geen bruikbare omgangsvorm aangereikt en vanuit deze vreemde confrontatie wordt de gebruiker zelf aangespoord om deze in te vullen. Ze wendt zich tot het performen van de camera of het performen van het (architecturale) object om conventionele structuren van het menselijke gebruik te doorbreken. De camera biedt niet alleen een vorm van vertaling, maar het bezit ook de kracht om een object volledig te claimen. Hierdoor ontstaat een spel van toe-eigening, improvisatie en anticipatie waarin ruimten en objecten – en hun bijbehorende gebruik – voortdurend op de proef worden gesteld. Haar werk wordt sterk gedreven door de esthetische en ervaringsgerichte benadering. De tussenstaat van een ruimte of een object en de daarbij horende leegte ziet ze als terrein dat openstaat voor verkenning. Dwalen vormt het basisprincipe om deze te herontdekken en de camera functioneert vervolgens als instrument om afstand te creëren. Het is een manier om ruimte los te wrikken van zijn fysieke, gedetermineerde context en te plaatsen in een nieuw perspectief.